Πέμπτη 15 Ιουλίου 2010

Τα δικά μας 60 's : Ακυβέρνητες πολιτείες



Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα - Τα δικά μας 60 's : Ακυβέρνητες πολιτείες 55:21

ο Στέλιος Κούλογλου παρουσιάζει μια μεγάλη έρευνα, με σπάνιο αρχειακό υλικό και  συνεντεύξεις από τους πρωταγωνιστές της εποχής,τρία ωριαία ντοκιμαντέρ για τη δική μας δεκαετία του ‘60.

Τα δικά μας 60's Επεισόδιο 1ο «ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΖΗΣΕΙ»
Τα δικά μας 60's Επεισόδιο 2ο «ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ»
Τα δικά μας 60's Eπεισόδιο 3ο «ΧΑΜΕΝΗ ΑΝΟΙΞΗ»


Ιουλιανά:- 15 Ιουλίου 1965 - Η αποστασία (Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα)
Με τα Ιουλιανά ξεκίνησε μια παρατεταμένη πολιτική κρίση που οδήγησε στην δικτατορία των συνταγματαρχών τον Απρίλιο του 1967 και στην συνέχεια στην τουρκική εισβολή και την de facto «επίλυση» του Κυπριακού. Το παρασκήνιο της συνάντησης Παπανδρέου Τζόνσον και της αποστασίας είναι το σημερινό μας αφιέρωμα ,στα ταραγμένα χρόνια του '60 ,προβάλλοντας το  ντοκιμαντέρ «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Στέλιου Κούλογλου - Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα…

Σαν σήμερα συμπληρώνονται 45 χρόνια από τα Ιουλιανά, την περίοδο πολιτικής αστάθειας που ακολούθησε την αποπομπή της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου 1965 έως το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967.

Η περίοδος αυτή είναι γνωστή και ως Αποστασία του 1965 αφού μετά την παραίτηση Γ. Παπανδρέου οι κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν διαδοχικά από βουλευτές της Ενώσεως Κέντρου ήταν αποτέλεσμα χρηματισμού και υποσχέσεων ανάληψης πολιτικών αξιωμάτων.
 Έτσι, μερίδα του Τύπου και του λαού απέδωσε το χαρακτηρισμό του «αποστάτη» στους βουλευτές που ανέβαιναν στην εξουσία. Η περίοδος αυτή χρωματίστηκε και από την έντονη ανάμειξη του τότε βασιλιά Κωνσταντίνου στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, παραβιάζοντας τις διατάξεις του Συντάγματος του 1952.


Ένα χρόνο πριν τα Ιουλιανά, το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου είχε κερδίσει τις εκλογές το Φεβρουαρίου του 1964 με ποσοστό που άγγιξε το 52,72%, με αποτέλεσμα ο Γ. Παπανδρέου να σχηματίσει για πρώτη φορά αυτοδύναμη κυβέρνηση με 171 βουλευτές. Η περίοδος της αποσταθεροποίησης ξεκίνησε με αφορμή τη διαμάχη του Γ. Παπανδρέου με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για τον υπουργό Εθνικής Άμυνας και την αλλαγή του αρχηγού του ΓΕΣ. Απ' την μια πλευρά, ο Παπανδρέου επιθυμούσε να αντικαταστήσει τον ως τότε υπουργό Πέτρο Γαρουφαλιά και τον αρχηγό του ΓΕΣ Γεννηματά, στους οποίους έλεγχο ασκούσε το παλάτι με ανθρώπους της εμπιστοσύνης του. Τη θέση του υπουργού άμυνας θα αναλάμβανε ο γιος του, Ανδρέας Παπανδρέου. Στην άλλη πλευρά του νομίσματος, όμως, ο βασιλιάς εξέφραζε έντονα την άρνησή του να συναινέσει υπογράφοντας τα σχετικά διατάγματα, αν δεν ενέκρινε πρώτα τους αντικαταστάτες. Ο Π. Γαρουφαλιάς, έχοντας την πλήρη υποστήριξη του παλατιού, αρνούνταν να εγκαταλείψει το αξίωμά του, ακόμα κι όταν ο Γ. Παπανδρέου τον διέγραψε από την Ένωση Κέντρου.

Τελικά ο Γ. Παπανδρέου πρότεινε να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αντιμετωπίζοντας την ίδια αρνητική στάση του βασιλιά για ακόμη μια φορά. Ο Κωνσταντίνος επιθυμούσε να τοποθετηθεί πρόσωπο της δικής του εμπιστοσύνης, και τότε ο Γ. Παπανδρέου, μη μπορώντας να αποδεχτεί ότι ο πρωθυπουργός δε μπορεί να αναλάβει όποιο υπουργείο επιθυμεί, παραιτήθηκε.

Της τελικής αυτής έκβασης, είχε προηγηθεί το χρονικό διάστημα 5 ημερών (8-14 Ιουλίου) μέσα στο οποίο έγινε η ανταλλαγή πέντε οξύτατων επιστολών μεταξύ του Κωνσταντίνου και του Παπανδρέου, σχετικά με την υπογραφή του διατάγματος για την αντικατάσταση του Γαρουφαλιά, καθώς και μία μεταξύ τους συνάντηση στην Κέρκυρα. Αδιαμφισβήτητα, οι επιστολές του βασιλιά συνιστούσαν αντισυνταγματική επέμβαση στη διακυβέρνηση της χώρας. Η τελευταία συνάντηση του Κωνσταντίνου με τον Παπανδρέου έγινε στα ανάκτορα (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο, στην οδό Ηρώδου Αττικού) το απόγευμα της 15ης Ιουλίου. Η διάρκειά της ήταν δέκα λεπτά, διάστημα αρκετό για να επιβεβαιωθεί η προδιαγεγραμμένη ρήξη.

Στο τέλος της συνάντησης ο «Γέρος της Δημοκρατίας» δηλώνει ότι πρόκειται να υποβάλει εγγράφως την παραίτηση της κυβέρνησης.

Οι Αποστάτες σχηματίζουν κυβέρνηση με εντολή του Βασιλιά Κωνσταντίνου.


Το πολιτικό σύστημα καταρρέει την ώρα που οι υποστηρικτές του Γεωργίου Παπανδρέου αντιδρούν με διαδηλώσεις. Είναι η περίοδος που θα μείνει στην Ιστορία ως «Ιουλιανά» ή «Αποστασία».

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πτώση της κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου σχετίζεται με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, αφού ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε αρνηθεί να υποστηρίξει τις αμερικανικές προτάσεις επίλυσης του προβλήματος, επικαλούμενος το Σύνταγμα της Ελλάδας που απαγόρευε την παραχώρηση ελληνικού εδάφους.

Μετά την προφορική δήλωση της παραίτησης του Γ. Παπανδρέου, ο επόμενος πρωθυπουργός, Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, μέλος της Ενώσεως Κέντρου, ορκίστηκε μέσα στην επόμενη ώρα, χωρίς να έχει συνταχθεί ακόμα η έγγραφη παραίτηση της κυβέρνησης. Oι δρόμοι της Aθήνας γέμισαν από διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για την ανατροπή του νόμιμου πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου ενώ οι κινητοποιήσεις που οργανώνονταν από την Ένωση Κέντρου και την αριστερή ΕΔΑ κατέληγαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία θύμα των οποίων υπήρξε και ο 25χρονος φοιτητής και στέλεχος της Αριστεράς Σωτήρης Πέτρουλας.

Την παραίτηση του Αθανασιάδη-Νόβα διαδέχτηκε η κυβέρνηση του Ηλία Τσιριμώκου στις 18 Αυγούστου ενώ ένα μήνα μετά πρωθυπουργός ορκίστηκε ο Στέφανος Στεφανόπουλος. Στην κυβέρνηση του Στεφανόπουλου συμμετείχαν οι Τσιριμώκος και Νόβας ως αντιπρόεδροι και ο Μητσοτάκης ως υπουργός Συντονισμού και Οικονομικών.

Τα πραγματικά αίτια της κρίσης της δημοκρατίας δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμα αφού σχεδόν κανείς πρωταγωνιστής των Ιουλιανών δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του.

Παρ' όλα αυτά, το γεγονός ότι ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και η μητέρα του Φρειδερίκη ήθελαν να ελέγχουν πλήρως το στράτευμα μπορεί να δικαιολογήσει την άρνηση του πρώτου στην αποπομπή των προσώπων εμπιστοσύνης του σε βασικές θέσεις. Πηγές αναφέρουν ότι ταυτόχρονα το παλάτι επεδίωκε τη διάσπαση της Ένωσης Κέντρου αφού η δημοτικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου εκείνη την εποχή σημείωνε άνοδο. Κύρια θέση του ήταν η ανεξαρτητοποίηση της εξωτερικής πολιτικής από την πολιτική των ΗΠΑ και των λοιπών δυτικών συμμάχων . Είναι πιθανό, βλέποντας τη δημοτικότητά του να ανεβαίνει, στελέχη τόσο του εσωτερικού (επίδοξοι διάδοχοι του Γ. Παπανδρέου που ένιωθαν να απειλούνται τα σχέδιά τους, όπως ο Κ. Μητσοτάκης) όσο και του εξωτερικού (Αμερικανοί αξιωματούχοι) να επιθυμούσαν με την κρίση αυτή να ανακόψουν την πορεία του. Σε συζητήσεις με αμερικανούς διπλωμάτες λίγο πριν τα γεγονότα του Ιουλίου ο Κ. Μητσοτάκης είχε εκφράσει την άποψη ότι ο Α. Παπανδρέου ήταν η κύρια πηγή των προβλημάτων της Ε.Κ. και ότι θα έπρεπε να απομακρυνθεί τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την Ελλάδα.

Όποια από τα παραπάνω και να είναι τα βαθύτερα αίτια της πολιτικής αποσταθεροποίησης, τα αποτελέσματά τους ήταν κάτι παραπάνω από ορατά. Η πολιτική αστάθεια ήταν μια από τις πρώτες συνέπειες της αποστασίας που συνδυασμένη με το γενικότερο κλίμα απογοήτευσης του λαού από τον πολιτικό κόσμο, την απαξίωσή των τελευταίων και την απορρύθμιση των μηχανισμών άμυνας της δημοκρατίας άνοιξαν το δρόμο για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967
.(Tvxs Ιουλιανά

Αποστασία ή Ιουλιανά  του 1965
tvxs.gr  -  Ιουλιανά: ...όταν η δημοκρατία απαξιώνεται
«ΙΟΥΛΙΑΝΑ» 1965 : Η ΜΕΓΑΛΗ ΛΑΪΚΗ ΈΚΡΗΞΗ
KEIMENA
Tvxs : «Οι διακοπές της Αριστεράς»
ΤΟ ΒΗΜΑ online : ΙΟΥΛΙΑΝΑ

Ένα τηλεφώνημα απογνώσεως πριν από 45 χρόνια (Μποστ)
Γαργάλατα και εργοστάσιον εμφιαλώσεως: αποστασία και ποίηση 45 χρόνια μετά

ΕΡΤ - Ψηφιακό Αρχείο  - ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ του ΣΤΡΑΤΗ ΤΣΙΡΚΑ
Μια παραγωγή του: ΡΟΒΗΡΟΥ ΜΑΝΘΟΥΛΗ   *
και μια ιστορία απο το μέλλον ,Τον Απρίλιο του 1963

Add To Facebook

2 σχόλια:

kimon είπε...

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ...Για την πολυ καλη δουλεια που κανετε μεσα απο την σελιδα σας.Να θυμωμαστε εμεις οι παλαιοτεροι και να μαθαινουν οι νεοτεροι γιατι εφτασε εδω που εφτασε αυτη εδω η χωρα.Σας ευχαριστω πολυ Κιμων.

Standin'AtTheCrossroads είπε...

Αγαπητέ φίλε Κίμων,
σε ευχαριστώ πολύ!

Χρέος μας είναι ..

Ευχαριστώ που ήλθες!